درمان زخم های بعد از جراحی
درمان زخم های بعد از جراحی به نوع و اندازه و همچنین نقطه ای که در آن عمل صورت خواهد گرفت بستگی دارد. گاهی اوقات روند بهبود این زخم ها به اندازه نتیجه نهایی عمل حائز اهمیت هستند زیرا کم توجهی به محل و ناحیه ای که برای انجام عمل برش خورده است سبب خواهد شد مشکل های جدی و غیر قابل جبرانی برای بیمار به وجود بیاید.
زخم های جراحی
برای انجام فرایند عمل به وسیله یک تیغ مخصوص که به تیغ جراحی معروف است برشی را بر روی نقطه مشخصی از بدن خواهند زد و بعد از اتمام فرایند عمل برش را خواهند بست . برای بستن این جراحات از روش های مختلفی بهره خواهند گرفت. هر چقدر برش ها عمیق تر و بزرگ تر باشند مدت زمان بیشتری برای بهبودی آن ها لازم است و دوران نقاهت طولانی تری خواهند داشت که در این دوران باید مراقبت های ویژه ای از آنان به عمل بیاید.
روش های بستن زخم های بعد از جراحی
بستن زخم های جراحی بسیار مهم و حساس می باشند. هدف از انجام این کار نزدیک کردن دولبه برش و جلوگیری از ورود عفونت به درون بافت ها، کم شدن درد و خونریزی و همچنین افزایش سرعت بهبودی این عارضه ها می باشد. روش های متعددی برای بستن این عارضه ها وجود دارد که انتخاب آن به عوامل مختلفی بستگی دارد که در قسمت قبل به آن اشاره شد.
۱: زدن بخیه به کمک نخ های مخصوص
نخ های مخصوص این کار در قطر و ضخامت و همچنین جنس های مختلفی وجود دارند که بهترین آن ها نوع کتان است که بسیار نازک و ظریف می باشد. برخی از این نخ ها قابل جذب هستند و نیازی به کشیده شدن ندارند.
۲: گیره یا اسلپ
این نوع گیره ها برای نزدیک کردن لبه های برش مورد استفاده قرار می گیرند. این وسیله ها اغلب از جنس پلاستیک و گاهی هم فلزی می باشند و بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۵ روز که برش تقریبا جوش خورد از آن جدا خواهد شد.
۳: نوارهای چسپنده
این نوارها بسیار نازک و ظریف می باشند و از قدرت چیپندگی بالایی برخوردار هستند. این نوارها تا حد زیادی شبیه به چسپ زخم می باشند که دو لبه برش را به هم نزدیک کرده و در بهبود و ترمیم آن بسیار موثرخواهد بود.
۴: چسپ
این نوع چسپ ها هر چند دارای قدرت کم تری نسبت به سایر روش های دیگر می باشند اما ضد حساسیت هستند و هیچ عارضه ای جدید و خطرناکی بر روی محل عمل به وجود نخواهد آورد. از این مدل چسپ ها برای ترمیم برش های کم عمق استفاده خواهند کرد.
انواع جراحت بعد از جراحی و راه های درمان آن ها
زخم های بعد از جراحی بر اساس ریسک عفونت، عمق، وسعت و عامل ایجاد کننده و همچنین محلی که عمل بر روی آن انجام گرفته است به چهار دسته تقسیم خواهند شد.
۱: جراحت جراحی تمیز
در زخم های جراحی تمیز هیچ گونه نشانه ای از عفونت و چرک و همچنین التهاب دیده نخواهد شد. پروسه ترمیم این نوع زخم ها نرمال است و بعد از عمل هیچ گونه نارحتی و عارضه ای متوجه فرد بیمار نخواهد شد و دوران نقاهت آنان بسیار کوتاه خواهد بود. این مدل برش ها معمولا در چشم و سیستم عروقی ایجاد خواهند شد.
۲: زخم های جراحی تمیز آلوده شده
دراین نوع از زخم های جراحی هیچ گونه عفونتی دیده نخواهد شد اما به دلیل محلی که در آن واقع شده اند امکان ایجاد عفونت و آلوده شدن آن ها بسیار بالا است.
برای درمان این نوع جراحت ها باید بعد از ضد عفونی کردن اصولی یک گاز استریل را روی برش قرار داد به طوری که تمام این نواحی را پوشش دهد و در صورتی که برش دچار خون ریزی شود باید به وسیله گازهای بیشتر خونریزی را بند آورد و تحت هیچ شرایطی نباید اقدام به جابه جایی گاز نمود زیرا موجب انتقال عفونت خواهد شد. گاز استریل باید به کمک چسپ بر روی جراحت محکم شود و روزانه چندین بار اقدام به تعویض آن نمود.
۳: جراحت جراحی کثیف
در این نوع جراحات به دلیل وجود یک جسم خارجی مانند گلوله و یا چاقو امکان عفونت تا حد زیادی بالا خواهد رفت. این عفونت ممکن است از طریق جسم خارجی به پوست اطراف برش منتقل شود. در نتیجه عامل عفونت به درون بافت راه خواهد یافت. برای درمان این نوع جراحات علاوه بر داروهای قوی که توسط پزشک تجویز خواهد شد باید از یک سری درمان های ساده هم استفاده کرد.
استفاده از آب و نمک بهترین نوع درمان است که فرد می تواند آن را برای درمان برش های بعد از عمل خود انجام دهد. به این صورت که مقداری آب نمک با غلظت کم آماده کرده و به وسیله سرنگ آن را در اطراف برش پاشیده تا از ایجاد عفونت و چرک جلوگیری شود. شست شوی دقیق و منظم محل عمل به وسیله سرم نرمال سالین بسیار موثر خواهد بود.
بعد از شست شو با این نوع سرم باید حفره زخم را با گاز استریل پر کرد و برای درناژ شدن از بستن آن صرفه نظر کرد زیرا بخیه کردن و بستن این نوع برش ها سبب به وجود آمدن یک فضای بسته خواهد شد در نتیجه عفونت و چرک به بافت های اطراف سرایت خواهد کرد.
۴: جراحت جراحی کثیف و آلوده
این نوع زخم های جراحی در نقاطی واقع می شوند که در تماس با ادرار و یا مدفوع قرار دارند. بنابراین بروز عفونت حتمی می باشد. اگر عفونت در این نوع برش ها زیاد نباشد می توان به وسیله انتی بیوتیک ها از انتشار و سرایت آن به سایر نقاط بدن جلوگیری کرد. اما در صورتی که برش بزرگ باشد و عفونت رو به ازدیاد باشد باید از انتی بیوتیک های خوراکی استفاده کرد.
به طور کلی بهترین درمان برای این نوع برش ها استفاده ازیک پانسمان مناسب است. استفاده از یک نوع پانسمان مخصوص به نام تریتا سرعت روند درمان را افزایش خواهد داد. مهم ترین مزیت بهره گیری از این نوع پانسمان این است که به طرز چشم گیری از عفونت جلوگیری خواهند کرد و تا زمان بهبودی کامل از جراحات ایجاد شده در برابر میکروب ها و باکتری ها محافظت خواهد کرد.
درمان زخم های بعد از جراحی در درجه اول شامل مراقبت های عمومی و رعایت بهداشت فردی و شست و شوی جراحت با مواد و شوینده های تجویز شده توسط پزشک می باشند. با توجه به نوع برشی که ایجاد شده است بخصوص درجراحت های عمیق و دارای وسعت زیاد، برای جلوگیری از عفونت و آسیب بیشتر باید از یک نوع شوینده سازگار و مناسب استفاده شود.
استفاده از شوینده ها برای درمان زخم
در صورتی که بخواهید از شوینده ها استفاده کنید باید از صابون ها و شوینده های قلیایی و اسیدی و الکلی جدا خود داری کنید. استفاده از مواد شوینده نامناسب و قوی سبب خشک شدن پوست اطراف برش خواهد شد در نتیجه خارش و سوزش هم در این ناحیه ایجاد خواهد شد همین امر سبب خواراندن و باز شدن مجدد برش می شود. اسپری و فوم های مخصوصی در بازار وجود دارند که مخصوص این کار تولید شده اند که علاوه بر تمیز کردن جراحت ها به درمان آن ها نیز کمک خواهند کرد.
دومین راه موثر برای درمان جلوگیری از تعریق و همچنین باز نگه نداشتن زخم به مدت طولانی و قرار ندادن آن در معرض هوای سرد و گرم است.
در قدم بعدی باید آنتی بیوتیک ها و پمادهای موضعی که توسط پزشک توصیه خواهند شد را مطابق دستور استفاده کرد. در صورت منع نشدن از طرف پزشک می توان از انواع دارو ها و کرم های ترمیم کننده استفاده کرد. و در مرحله آخر بر روی برش بریدمان سطحی را انجام داد.
نکات طلایی برای درمان این نوع زخم ها
مهم ترین نکته ای که باید در Treatment of surgical wounds مد نظر قرار داد این است که برای ترمیم جراحت ها نباید از داروهای گیاهی استفاده کرد. زیرا این داروها استریل نمی باشند و ممکن است سبب ایجاد عفونت شوند.
اگر در محل برش قرمزی بیش از حد، درد و خونریزی و تورم را مشاهده کردید حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر بعد از انجام عمل فرد دچار تب شود و دمای بدن تا ۳۷ درجه بالا برود باید از یک داروی تب بر برای پایین آوردن دمای بدن او استفاده کرد و در صورت بالا رفتن دوباره باید به پزشک مراجعه کرد.
در صورتی که لبه های اطراف برش ضخیم و تیره شوند و یا بوی نامطبوعی از آن به مشام برسد شک نکنید که زخم دچار عفونت شده است و باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.
قبل از انجام عمل فرد باید خود را با آب گرم و صابون بشوید تا بدن کاملا تمیز و ضد عفونی شود .
همچنین اگر نیاز باشد تا نقطه ای که قرار است عمل بر روی آن انجام بگیرد از مو پاکسازی شود فرد نباید خود اقدام به این کار نماید زیرا ممکن است وسایلی که برای این کار استفاده می کند آلوده باشند. بنابراین بهتر است این کار را به پرستار و یا تکنسین ها سپرد.
دو روز بعد از انجام عمل فرد باید محل جراحت را کاملا پوشانده و خود را شست و شو دهد.
درمان جراحت به کمک تغذیه مناسب
انتخاب و رعایت یک برنامه تغذیه ای مناسب تا حد زیادی به روند سریع بهبودی این نوع جراحات کمک خواهد کرد. یک برنامه مناسب و متعادل برای بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند باید شامل تمام گروه های مواد غذایی باشد زیرا برای ترمیم آسیب دیدگی، و مقابله با عوامل عفونی و میکروبی سیستم ایمنی فرد باید قوی شود که به طور قطع پیروی از یک رژیم غذایی مناسب روند درمان را تسهیل خواهد کرد.
مواد غذایی حاوی ویتامین C بهترین مواد غذایی هستند که به درمان برش های ناشی از عمل کمک شایانی خواهند کرد. کیوی، گوجه فرنگی، انواع کلم ها و انواع توت ها موثر ترین خوراکی های حاوی ویتامین C می باشند. بعد از ویتامین C استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین A بهترین گزینه برای تسریع روند درمان این نوع آسیب ها می باشند.
زیرا این ویتامین به تولید گلبول های سفید کمک خواهد کرد و این گلبول ها نقش مهمی در مبارزه با عفونت های اطراف برش ها خواهند داشت و نقش بسیار مهمی در سلامت پوست ایفا خواهند کرد. آنتی اکسیدانی که در این ویتامین وجود دارد باعث جلوگیری از آسیب به سلول ها خواهد شد.
مواد غذایی حاوی اسید چرب امگا ۳ نیز در کاهش التهاب و همچنین التیام جراحات بسیار موثر خواهند بود. ماهی های سالمون و ساردین و همچنین ماهی تن و تخم کتان و خرفه منبع غنی امگا ۳ می باشند.
مواد غذایی که حاوی روی هستند یکی دیگر از این مواد مهم غذایی می باشند که موجبات درمان سریع جراحات را فراهم می آورند. روی یا زینک در تقسیم سلولی و تقویت سیستم ایمنی بدن نقشی اساسی دارند. روی در گوشت قرمز، غذاهای دریایی و مغزها به وفور یافت خواهند شد.
مصرف مواد غذایی مناسب
مصرف مواد غذایی دیگر مانند آناناس و عسل و زردچوبه برای بهبود و درمان انواع مختلف جراحات بعد از عمل بسیار مفید و موثر خواهند شد.
علاوه بر مواد غذایی ذکر شده استفاده از میزان مناسبی از پروتیین در رژیم غذایی باعث التیام آسیب های ناشی از عمل خواهند شد.
هرشخصی ممکن است درزندگی خود یک یا چند بار تحت عمل جراحی قرار بگیرد و بدهی است که چنین جراحاتی در بدن او ایجاد خواهد شد. مطمئنا این جراحات با درد و نارحتی همراه خواهند بود. بنابراین درمان های متنوع و مناسبی برای آن ها در نظر گرفته خواهند شد که با توجه به نوع آن ها یک روش را برای التیام انتخاب خواهند کرد.
اما خود بیمار و اطرافیان او نقش بسزایی در درمان مناسب این جراحات دارند. آن ها با رعایت برخی از اصول بهداشتی که پزشک معالج توصیه خواهد کرد می توانند این روند را تسریع ببخشند.